ارز دیجیتال

بیت کوین و فناوری

بیت کوین (bitcoin) کدگذاری مشخص و عیان ارزش های جامعه فناوری است، ارزش هایی که سابق بر این به صورت پنهان بوده‌اند. بیت کوین تنها یک نرم افزار نیست، بلکه یک نقطه کانونی و یک نماد می باشد. در نتیجه انتظار می رود که بیت کوین از سال 2020 به بعد کم کم تبدیل به پرچم فناوری شود. بیت کوین بزرگترین ارز دیجیتال موجود در بازار است. این مقاله توسط بالاجی شرینیواسان (Balaji S. Srinivasan) نوشته شده است که وی یک سرمایه گذار و کارآفرین نمونه است. وی سابقا مدیر ارشد فنی کوین بیس و شریک تضامنی شرکت اندریسن هورویتز، موسس Earn.com (توسط کوین بیس خریداری شد)، Counsyl (توسط Myriad خریداری شد)، Teleport (توسط Topia خریداری شد) و کوین سنتر (Coin Center) بود. وی توسط چندین افراد سرشناس حوزه کریئتو و سایفر پانک سایت Nakamoto.com را اخیرا راه اندازی کرده اند و این مقاله نیز از همین سایت عرضه شده است.

برای درک این ادعا، لازم است که فناوری را تعریف کنیم و همچنین ببینیم که پرچم در این فضا به چه معناست و چرا پادشاه ارز های دیجیتال برای این عنوان انتخاب شده است. با ما همراه باشید.

فناوری: ارزش های پشت ارزشگذاری ها 

فناوری فرهنگی است که در سیلیکون ولی (Silicon Valley) ساخته و صادر شد. فناوری جامعه ای جهانی از بنیان گذاران، سرمایه گذاران، مهندسین و طراحان می باشد و همچنین کد، برنامه ها، محصولات و شرکت های میلیارد دلاری را دارا است. اما در واقع فناوری اساسا ارزش هایی است که زیربنای ارزشگذاری ها می باشند.

این ارزش ها در اصطلاحات رایجی مانند ام وی پی (MVP) مورد اشاره قرار می گیرند و در کتاب های محبوب نیز توسط کارشناسان فناوری ابراز می شوند.

اما این مضامین به صراحت بیان نمی شوند. اگر ما آنها را حساب کنیم، متوجه می شویم که فناوری متمایل به امور بین الملل، سرمایه گذاری و غیر متمرکزی است. فناوری بلند پرواز، دیجیتال و در کل کاملا انقلابی است. اینها ارزش های فناوری هستند.

بیت کوین و کریپتو (crypto) این ارزش ها را به صورت کد ابراز می کنند و تبدیل به ابزاری برای سرمایه گذاری می شوند. اگر شما واقعا به ارزش های ذکر شده باور دارید، پس باید بیت کوین بخرید.

بیت کوین به عنوان پرچم ایدئولوژی و نقطه ای کانونی 

به یاد داشته باشید که همه پرچم ها جغرافیایی نیستند، بلکه بعضی از آنها مربوط به فرهنگ و ایدئولوژی هستند. بیت کوین نیز یک پرچم ایدئولوژی است و ابراز کننده کدگذاری ارزش های ذکر شده در فناوری می باشد.

بیت کوین همچنین پرچم و نقطه ای قانونی برای جامعه کارآفرینان است. وقتی که می گوییم بیت کوین یک نقطه کانونی است، این بدین معنی است که متخصصان فناوری در کشور هایی مانند آمریکا، چین و روسیه با وجود اختلاف نظر هایی که دارند، همگی بر ارزشمندی بیت کوین توافق دارند.

به عنوان مثال بنیان گذار توییتر (twitter) و لینکدین (LinkedIn) هر دو از طرفداران بیت کوین هستند. و یا مدیر عامل بایننس (Binance) و تلگرام (telegram) نیز از طرفداران ارز های دیجیتال و بلاک چین  (blockchain) هستند. این یعنی افرادی با ملیت ها و پیشینه های مختلف، به ارزهای دیجیتال اعتقاد دارند و در مورد این فناوری هم عقیده هستند.

مشاهده اتفاق نظر چنین افرادی در مورد یک پدیده بسیار نادر می باشد. این افراد حتی در مورد پدیده هایی مانند گوگل (google) و فیسبوک (facebook) هم نظر نیستند. بیت کوین متن باز است و ابزاری برای سرمایه گذاری است، این دو ویژگی در اتفاق نظر افراد مختلف در مورد آن بی تاثیر نیست.

بیت کوین در این زمینه مانند لینوکس (Linux) است که همگان می توانند از آن سود ببرند ولی کسی نمی تواند آن را تباه کند. به عنوان مثال، امروزه گوگل و فیسبوک هر دو از لینوکس استفاده می کنند و هیچکدام از این دو نمی تواند دیگری را از استفاده از لینوکس محروم کند.

در جامعه کریپتو نیز چنین است. همگان به بیت کوین احترام می گذارند. هر صرافی که ایجاد می شود، سلطان ارز های دیجیتال را پشتیبانی می کند. همه افراد در جوامع پروژه های دیگر، بیت کوین را می شناسند و حتی شاید مقداری از آن را ذخیره کرده باشند. هر مطلب آموزشی که در مورد کریپتو تهیه می شود، نویسنده چنین فرض می کند که مخاطبین بیت کوین را می شناسند. این ارز اولین انتخاب در جامعه ارز های دیجیتال است و نقطه ای کانونی است که همگان حول آن جمع شده اند.

انتقال بیت کوین و خرج کردن آن هیچگونه نیازی به کسب اجازه از بانک‌ها یا هر نهاد دیگری ندارد. از سوی دیگر شاید شنیده باشید که بیت کوین پول خلافکاران است و برای ناشناس ماندن در فعالیت‌های مجرمانه از آن استفاده می‌شود. اما جدا از خصوصیات اشتباهی که روزنامه‌ها، اخبار و رسانه‌ها به بیت کوین نسبت داده‌اند، این ارز دیجیتال ویژگی‌هایی دارد که سبب تمایز آن نسبت به سایر پول‌های فیزیکی و دیجیتال شده است. ویژگی‌های اساسی و مهم بیت کوین در ادامه شرح داده شده است:

غیرمتمرکز بودن به چه معناست؟

شاید بهتر است برای درک ویژگی غیرمتمرکز بودن، ابتدا با متمرکز بودن آشنا شوید و تاثیرات وجود یک سیستم متمرکز در نظام پولی و مالی را بهتر بشناسید. متمرکز بودن به این معنی است که هنگام مراجعه شما به بانک، سیستم پرداختی می‌تواند از کار افتاده باشد (به درست یا غلط!) و شما برای انجام امور بانکی‌تان ساعت‌ها معطل شوید. سیستم متمرکز به معنی کنترلی است که دولت‌ها بر روی پول دارند و آثار زیان‌بار چنین کنترلی مانند تورم‌ها و بی‌ارزش شدن پول بر کسی پوشیده نیست. سیستم متمرکز یعنی بانک‌ها می‌توانند حساب شما را بدون اینکه خبردار شوید ببندند. و در نهایت متمرکز بودنِ نظام پولی یعنی اینکه یک کشور قدرت تحریم و خارج کردن کشور دیگری را از چرخه انتقالات مالی داشته باشد.

اما مهمترین مشخصه بیت کوین غیرمتمرکز بودن آن است. همانطور که گفته شد بیت کوین توسط هیچ فرد حقیقی، گروه، سازمان، بانک و یا هیچ دولتی کنترل نمی‌شود. ویژگی غیرمتمرکز بودن بیت کوین به این معنی است که قدرت در شبکه بین افراد توزیع شده است. این قدرت می‌تواند همان قدرت خلق و توزیع پول باشد که از دست بانک‌ها خارج شده و به مردم برگشته است. بر همین اساس اعتمادی که شما به طرف‌های سوم و واسطه‌هایی مانند بانک‌ها در انتقال پول داشتید هم بین تمامی افرادی که بر تراکنش‌ها نظارت می‌کنند توزیع می‌شود و به اصطلاح شما به یک سیستم اعتماد می‌کنید؛ سیستمی که قوانینش به صورت شفاف در کدهای برنامه‌نویسی‌شده‌ای نگاشته شده و به صورت داوطلبانه می‌توانید از آن استفاده کنید.

ویژگی غیرمتمرکز بودن بیت کوین باعث شد تا در ابتدا افرادی که ضعف سیستم‌های مالی را در فاجعه مالی سال 2008 درک کرده بودند، به سمت این فناوری گرایش پیدا کنند. قدرتی که بانک‌ها در کنترل و عرضه پول پیدا کرده بودند و تورمی که به سبب آن ایجاد شد، یکی از دلایل پیدایش بیت کوین بود.

آیا تعداد بیت کوین‌ها به صورت نامحدود است؟

دولت‌ها و بانک‌های مرکزی این قدرت را دارند که به صورت نامحدود پول‌ چاپ کنند و با این کار ارزش پول‌های ملی خود را کم کنند. در شبکه بیت کوین با اینکه همه افراد می‌توانند در خلق واحدهای پولی جدید مشارکت کنند، اما تعداد کل سکه‌هایی که می‌تواند ساخته شود محدود به 21 میلیون واحد است. محدود بودن این تعداد یکی از همان قوانینی است که در کدهای شبکه نوشته شده است. از مجموعه قوانین شبکه با عنوان پروتُکل هم یاد می‌شود.

بیت کوین‌های جدید طی فرایندی که استخراج یا ماین کردن نام دارد، تولید شده و در شبکه آزاد می‌شوند. این فرایند را شاید در عکس‌هایی از معدن‌کاران خسته‌ای دیده باشید که با بیل و کلنگ به جان سنگ‌های معدن افتاده‌اند و از دل آن‌ها سکه‌های با نشان B یا همان بیت کوین خارج می‌کنند. اما این فرایند با آنچه در این عکس‌ها نشان داده می‌شود کاملا متفاوت است و در ادامه به تشریح آن خواهیم پرداخت. استخراج بیت کوین‌ها در دوره‌های زمانی مشخصی کاهش می‌یابد و به همین خاطر استخراج واحدهای جدید رفته رفته سخت‌تر می‌شود. یکی از دلایل عمده‌ای که موجب ارزشمند شدن آن در طول زمان و یا به عبارت دیگر بالا رفتن قیمت آن شده، ویژگی محدود بودن آن است.

این ویژگی که موجب کمیابی بیت کوین می‌شود، در برابر خاصیت تورمی پول‌های امروزی قرار دارد که ارزش آن‌ها در طول زمان به تدریج کاهش می‌یابد. البته محدود بودن تعداد بیت کوین‌ها باعث شده تا از آن به عنوان ابزاری که توانایی ذخیره ارزش در طول زمان را دارد نیز یاد شود. علاقه سرمایه‌گذاران به خرید بیت کوین و نسبت دادن القابی مانند طلای دیجیتال به آن، گواه این موضوع هستند.

آیا تراکنش‌ها ناشناس است؟

در سیستم‌های پرداخت الکترونیکی و بانکی، مشتریان معمولا نیاز به ثبت نام یا افتتاح حساب با مشخصات شناسایی خود دارند. اما در بیت کوین قضیه متفاوت است و ساخت حساب یا بهتر است بگوییم آدرس کیف پول جدید، تنها در چند ثانیه می‌تواند انجام شود. در این شبکه از شما اطلاعات هویتی، کد ملی و مشخصاتی از این قبیل درخواست نمی‌شود اما این موضوع نباید شما را به اشتباه بیاندازد که بیت کوین یک سیستم ناشناس است و فعالیت شما پنهانی خواهد بود. با اینکه شما هر دقیقه می‌توانید تعداد بسیار زیادی آدرس بسازید و به آن‌ها بیت کوین بفرستید، اما باید بدانید که این تراکنش‌ها ناشناس نیستند. در واقع بهتر است بگوییم که تراکنش‌های بیت کوین نیمه ناشناس (چیزی مابین ناشناس و شناس) هستند.

تراکنش‌های بیت کوین شفاف هستند و هر تراکنشی که در شبکه انجام شده باشد، توسط همه قابل مشاهده‌ است. یعنی هرکس که بخواهد می‌تواند یک تراکنش را پیگیری کند، اما نه به این معنی که اطلاعات هویتی افراد مشخص شود و تنها می‌توان آدرس‌ها را به همراه دریافتی و ارسالی‌هایشان مشاهده کرد. با این حال صرافی‌های ارز دیجیتال که خرید و فروش بیت کوین عمدتا در آن‌ها انجام می‌شود، برای جلوگیری از فعالیت‌های مجرمانه و مسائلی مانند پولشویی اقدام به احراز هویت از کاربران خود می‌کنند تا در صورت بروز هرگونه جرم با سکه‌های خریداری یا فروخته شده، بتوان آن‌ را از طریق مراجع قانونی پیگیری کرد. برای همین هم، بیت کوین ابزار مناسبی برای فعالیت‌های مجرمانه نیست و تراکنش‌ها قابل پیگیری هستند.

چرا تراکنش‌های Bitcoin غیرقابل برگشت است؟

فرض کنید قصد دارید مبلغی را به دوستتان ارسال کنید و برای این کار به عابربانک مراجعه می‌کنید. پس از وارد کردن مبلغ و شماره کارت دوستتان، بدون آنکه مشخصات فرد گیرنده را دوباره بخوانید انتقال را نهایی می‌کنید. اما این انتقال به مقصد دیگری انجام شده و شماره کارت دوستتان را اشتباه وارد کرده‌اید. پس از مراجعه به بانک، پیگیری تراکنش اشتباه و در برخی موارد مراجعه به نهادهای قضایی، شما در نهایت می‌توانید پول خود را پس بگیرید.

اما در مورد بیت کوین قضیه فرق می‌کند. پولی که به آدرس اشتباهی فرستاده شده باشد، قابل برگشت نیست و باید با آن خداحافظی کنید. زمانی که یک تراکنش در بیت کوین ثبت و تایید می‌شود، به تمامی اعضای حاضر در شبکه ارسال می‌شود و دیگر تغییر دادن آن امکان‌پذیر نیست. شاید این خاصیت در ابتدا یک ویژگی منفی به نظر برسد اما فراموش نکنیم که یکی از دلایل غیرمتمرکز بودن بیت کوین، کنترل نشدن آن توسط یک گروه خاص است. بانک‌ها در سیستم‌های مالی فعلی همان گروه‌های خاصی هستند که قدرت دستکاری تراکنش‌ها را دارند.

جالب است بدانید که تاکنون بیت کوین‌های بسیاری به دلیل وارد کردن آدرس اشتباهی یا فراموش کردن کلیدهای خصوصی‌شان، از دست رفته‌اند و دسترسی به آن‌ها امکان‌پذیر نیست.

آیا می‌توان آن را جعل کرد؟

بیت کوین غیرقابل جعل است. همانطور که اشاره شد تعداد کل واحدها محدود به 21 میلیون واحد است و از طرفی هم کسی نمی‌تواند تراکنش ساختگی در شبکه ایجاد کند و بیت کوینی خارج از قوانین موجود وارد شبکه کند و یا بیت کوین‌های افراد دیگر را با این کار بدزدد.

اساس غیرقابل جعل بودن بیت کوین به خاطر تکنیک‌های رمزنگاری است که در آن استفاده شده است. در صورتی که بیت کوین فایل دیجیتالی بود که تنها با کپی کردن آن می‌توانستید هر تعدادی که می‌خواهید واحد جدید بسازید، این سیستم قابل جعل بود؛ اما استفاده از ترفندهایی مانند کلید خصوصی و کلید عمومی، باعث شده تا چیزی به نام بیت کوین‌ تقلبی وجود نداشته باشد.

حمل و انتقال بیت‌کوین نسبت به طلا و پول چه برتری دارد؟

یکی از ویژگی‌های برتر بیت کوین نسبت به نسل‌های قدیمی پول مانند طلا، حمل آسان آن بدون توجه به مقدار مبلغ موردنظر است. در گذشته برای حمل مبالغ سنگین، تجار باید کیسه‌های پر از سکه‌های طلا را بر چهارپایان سوار می‌کردند که البته این کار خطرات خاص خودش را نیز داشت و ممکن بود در میانه مسیر، راهزن‌ها دستبرد بزنند. اما با بیت کوین هر میزان و مبلغی را می‌توانید تنها با یادداشت رشته عبارت‌هایی که کلید خصوصی نام دارد، جابجا کنید.

البته با توجه به کیف پول‌هایی که برای بیت کوین وجود دارد، آن را می‌توان در سخت‌افزارهای شبیه به فلش درایو که امنیت بیشتری هم نسبت به یک تکه کاغذ می‌تواند داشته باشد، حمل کرد. کیف پول‌ به سخت‌افزار یا نرم‌افزارهایی گفته می‌شود که برای نگهداری بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال کاربرد دارند.

چگونه کار می‌کند؟

تا به اینجای کار درباره اینکه بیت کوین چیست، برای چه هدفی ساخته شده و چه ویژگی‌هایی دارد صحبت کردیم. در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت که بیت کوین چگونه کار می‌کند و قابلیت‌های ویژه‌ای که گفته شد چگونه در این سیستم پیاده‌سازی شده‌اند.

داده‌های مربوط به تراکنش‌ یا همان انتقال بیت کوین، نوعی اطلاعات به حساب می‌آیند که تمامی افراد در شبکه آن‌ها را نگهداری می‌کنند. بهتر است به جای کلمه افراد مشارکت‌کننده در شبکه از واژه نود (node) یا گره که به معنی دستگاه‌های متصل به شبکه است، استفاده کنیم؛ چرا که هر فرد می‌تواند از چندین دستگاه ماینر برای اتصال به شبکه استفاده کند و هر یک از آن‌ها موجودیتی جداگانه از دید شبکه داشته باشند.